Op eerste Pinksterdag stortte in Italië een kabelbaan neer tegen een berg bij het Lago Maggiore. Het gevolg: veertien doden en twee zwaargewonde kinderen. Korte tijd later hield de Italiaanse politie drie mensen aan. Het ging om de ingenieur van de kabelbaan, de directeur en een operationeel manager. Zij hadden het noodremsysteem van de kabelbaan buiten werking gezet, omdat dit af en toe storingen, en daardoor vertragingen, veroorzaakte. Een Italiaanse verslaggever schreef: “Italië is het land van de inauguraties, niet van het onderhoud.” Toch is hier meer aan de hand. De noodrem is niet uitgevallen door een storing. Hij is bewust buiten werking gezet, omdat hij regelmatig ingreep. Beveiligingen kunnen soms knap lastig zijn.
Maar, laten we eerlijk zijn, ook hier in Nederland zetten nog steeds regelmatig mensen beveiligingen buiten bedrijf. Soms gaat het dan om een duidelijk zichtbare beveiliging, zoals een ontbrekende schermkap. In andere gevallen moet je al wat beter kijken, als de microswitch die bewaakt dat het hek rond een machine gesloten is, buiten werking is gesteld. Nog venijniger is het als iemand de grenswaarde van een beveiliging digitaal aanpast. Zelfs als je dan in de instellingen zou gaan zoeken, lijkt alles nog steeds in orde. Het is dan ook wonderbaarlijk dat bedrijven zo weinig aandacht besteden aan deze beveiligingen. Van alle geplande onderhoudsacties, is het testen van beveiligingen de meest belangrijke. Toch is het degene die het vaakst wordt uitgesteld. Alles draait immers. Wie weet wat er gebeurt als je op de noodstop drukt. Misschien krijg je je machine niet meer aan de praat. Of nog erger: wat kan er allemaal misgaan als je je noodstroomaggregaat test. Dan kan je hele gebouw zonder stroom komen te zitten. Het nuchtere feit is echter, dat je vroeg of laat deze beveiligingen nodig kan hebben. Als ze dan niet goed blijken te werken, zijn de gevolgen vaak zeer ernstig. Je kan daarom beter onder gecontroleerde omstandigheden, met alle specialisten paraat, een test uitvoeren. Anders kom je er op een gegeven moment op een heel ongunstig ogenblik achter dat een beveiliging niet werkt.
Als een beveiliging niet werkt en er gebeurt een ongeval, dan is de werkgever aansprakelijk. Ook als medewerkers een beveiliging overbruggen, draagt de werkgever verantwoordelijkheid. De werkgever is verantwoordelijk voor het opstellen van regels, instrueren van het personeel en het controleren op de naleving ervan. In het geval van de neergestorte lift, was het noodremsysteem hetzelfde weekend nog uitgeschakeld en was dus duidelijk wie daartoe opdracht hadden gegeven. In veel andere gevallen is dat uiteraard niet zo duidelijk en moet je als leidinggevende zorgen dat dit domweg niet gebeurt in je bedrijf en daarop actief controleren. Nog steeds zijn er veel managers die het belangrijker vinden dat hun assets zo veel mogelijk draaien, dan dat er veilig mee gewerkt wordt. Bij u in het bedrijf niet? Zeg eens eerlijk: hoe vaak vraagt iemand in uw bedrijf: “Waarom heeft het oplossen van die storing zo lang geduurd?”. Helaas is dit nog steeds een vraag die monteurs horen na het oplossen van een storing. De juiste vraag zou zijn: “Heb je veilig gewerkt?” of “Welke veiligheidsmaatregelen heb je getroffen?”. Steeds meer bedrijven gaan er daarom, terecht, toe over om van iedereen die aan een installatie werkt een korte Last Minute Risk Analysis (LMRA) te laten schrijven. Mensen moeten dus kunnen aantonen dat ze hebben nagedacht of de mogelijke risico’s van hun werk en de maatregelen hebben getroffen om deze risico’s te beheersen. Dan pas leg je de nadruk op het juiste onderwerp: veiligheid.
