Als veiligheidsprofessional weet je dat regels en procedures alleen onvoldoende zijn om veiligheid met chemische stoffen te waarborgen. De menselijke factor speelt een cruciale rol. Hoe zorg je ervoor dat medewerkers zich niet alleen bewust zijn van de risico’s, maar ook daadwerkelijk veilig werken met gevaarlijke stoffen? En nog belangrijker: hoe zorg je ervoor dat dit veilige gedrag blijvend is?
Partnercontent
De psychologie van veilig gedrag
Bij Toxic krijgen we deze vragen regelmatig van onze klanten. Gelukkig heeft onze veiligheidskundige, Edwin Ferdinandus, samen met onze ervaren klantenservice al een hoop van deze vraagstukken in de praktijk opgelost.
Volgens het Triade-model van Theo Poiesz (1996) rust gedragsverandering op drie belangrijke pijlers: gelegenheid, motivatie en capaciteit. Zonder de juiste combinatie van deze factoren is duurzame gedragsverandering onmogelijk. Zo horen wij helaas regelmatig dat ondanks uitstekende veiligheidsprotocollen toch incidenten plaatsvinden. Vaak blijkt dan dat medewerkers wel weten wat ze moeten doen, maar door tijdsdruk en gebrekkige faciliteiten niet altijd de juiste beschermingsmiddelen gebruiken. Veilig gedrag moet je dus expliciet faciliteren, motiveren en ondersteunen met de nodige informatie.
Communicatie als katalysator
Effectieve veiligheidscommunicatie gaat dus verder dan alleen informatie verstrekken. Dit inzicht zorgt ervoor dat veel veiligheidsprofessionals de afgelopen jaren een andere aanpak kiezen.
Welke aanpak je ook kiest, de meest effectieve aanpak is vaak een combinatie van verschillende communicatievormen. Bijvoorbeeld naast de traditionele veiligheidsinstructies:
- Storytelling door medewerkers die incidenten hebben meegemaakt
- Visuele reminders
- Een maandelijkse veiligheidsmeeting met spelelementen
- Een digitaal platform waar medewerkers veiligheidsverbeteringen kunnen voorstellen
Van weerstand naar waardering
De grootste uitdaging bij het verbeteren van chemische veiligheid is vaak niet het gebrek aan kennis, maar de weerstand tegen verandering.
Een cruciale factor hierbij is de rol van leidinggevenden. Wanneer zij het goede voorbeeld geven en actief betrokken zijn bij veiligheidsinitiatieven, geven zij het signaal af dat tijd spenderen aan veiligheid de standaard is en ook in andere lagen van de organisatie verwacht wordt. Dit vraagt vaak om een cultuurverandering waarbij veiligheid niet wordt gezien als een lastige verplichting, maar als een vanzelfsprekend onderdeel van professioneel werken.
Direct aan de slag
Als veiligheidsprofessional kun je morgen al beginnen met deze concrete actiepunten:
- Voer een snelle scan uit van de drie gedragspijlers:
-
- Zijn alle benodigde beschermingsmiddelen en informatiemiddelen direct beschikbaar?
- Begrijpt iedereen waarom veiligheidsmaatregelen nodig zijn?
- Hebben medewerkers voldoende kennis en vaardigheden?
- Start een feedbacksysteem:
-
- Organiseer wekelijkse korte veiligheidsgesprekken
- Maak een digitaal meldpunt voor veiligheidsverbeteringen
- Zorg voor directe terugkoppeling op meldingen
- Maak veiligheid zichtbaar:
-
- Plaats duidelijke werkplekinstructiekaarten bij risicovolle werkplekken
- Deel succesverhalen via interne communicatiekanalen
- Beloon teams die excellent presteren op veiligheidsgebied
- Betrek het management:
-
- Organiseer maandelijkse veiligheidsrondes met leidinggevenden
- Zorg voor een duidelijk veiligheidsbudget
- Maak veiligheid een vast agendapunt in managementoverleggen
Wil je meer concrete tips en voorbeelden? Download dan gratis het volledige whitepaper “Gedragsverandering bereiken met behulp van veiligheidscommunicatie”.
En onthoud: gedragsverandering is geen sprint maar een marathon. Begin klein, vier de successen en bouw gestaag aan een cultuur waarin veilig werken met chemische stoffen de norm is. Het kost tijd en energie, maar de beloning – een veiligere werkplek voor iedereen – is het meer dan waard.
Lees hier meer artikelen over gevaarlijke stoffen.
