De Nederlandse overheid subsidieert in 2020 voor 4,5 miljard euro de fossiele sector. Dat blijkt uit een brief van minister Wiebes aan de Tweede Kamer. In januari 2018 werd op aandringen van GroenLinks en D66 verzocht de cijfers openbaar te maken, toen er naar aanleiding van een internationale discussie een G20 onderzoek werd opgestart naar de mate van subsidiëring van de fossiele sector. Wiebes deed er tweeënhalf jaar over de cijfers openbaar te maken, omdat Nederland geen permanent lid van de G20 is en derhalve niet zou hoeven meewerken aan het onderzoek.
Klein deel industrie
Opvallend is dat de industrie voor slechts een klein deel gebruik maakt van de 4,5 miljard euro. Het overgrote deel wordt ingezet op de internationale lucht- en scheepvaart (2,5 en 1,5 miljard euro respectievelijk). Zelfs de glastuinbouw maakt met 160 miljoen euro meer gebruik van overheidssteun dan de industrie met slechts 104 miljoen euro.
Daar staat echter tegenover dat er in de cijfers geen rekening is gehouden met de lagere tarieven die grootverbruikers voor hun energie betalen, noch met de vrijstellingen van belastingen zoals die voor bepaalde energiecentrales geldt.
Ook opvallend is dat de totale steun ten opzichte van 2016 met 0,4 miljard euro is toegenomen.
Quitte
Wordt de totale steun aan de fossiele sector afgezet tegenover CO2-reducerende maatregelen die voor subsidie in aanmerking komen, speelt de Nederlandse overheid min of meer quitte: die ligt tussen de 4 en 5 miljard euro.
Kritiek
Milieubewegingen en economen hebben al jaren forse kritiek op overheden die middels subsidies de fossiele sector steunen. In Europa werd er vorig jaar voor 244 miljard euro aan subsidies verstrekt, dankzij ruime fiscale mogelijkheden binnen de Europese wetgeving. De fiscale voordelen staan echter op gespannen voet met de Europese Green Deal. De hervorming van energiebelastingen is een van de zaken die hoog op de EU-agenda staan.
Level playing field
Ook Wiebes zelf is kritisch over de overheidssteun. Volgens de bewindsman passen de Europese regels voor belastingvermindering niet in de energietransitie. Wiebes pleit dan ook evaluatie van de Nederlandse energiebelasting waarbij het gebruik van fossiele energie wordt verminderd, zonder dat er daarbij aan het level playing field wordt getornd.
