Circulaire plastics in 2050, wat is er nodig? In 2022 is slechts 11,2% van het in Nederland geproduceerde plastic circulair (Plastics Europe, 2024), en dus afkomstig uit recycling of biogebaseerde bronnen. Om tegen 2050 tot een volledig circulair systeem te komen, deed TNO, in opdracht van het nationaal Groeifonds programma Circular Plastics NL (CPNL), onderzoek naar de informatiebehoefte van stakeholders in de plastics waardeketen. Welke kennis hebben de verschillende stakeholders nodig en hoe kan deze informatiebehoefte het beste worden vervuld?
Om de transitie naar 100% circulaire plastics in gang te zetten, is er allereerst meer informatie nodig bij de verschillende organisaties die een aandeel hebben in de transitie naar een circulaire plastic waardeketen. 44 organisaties werden ondervraagd door TNO, waaronder de overheid, maatschappelijke en financiële organisaties en bedrijven uit de fysieke plastics waardeketen.
Informatiebehoefte
Bovengenoemde stakeholders werd gevraagd naar hun informatiebehoefte op het gebied van de circulaire plastictransitie. Ze blijken vooral meer kennis en data nodig te hebben over de volgende 7 onderwerpen:
- consumentenvoorlichting: betrouwbare voorlichting zodat consumenten duurzame keuzes kunnen maken en meer kennis over gedragsverandering bij consumenten.
- productontwerp: wat zijn de effecten van materiaal- en ontwerpkeuzes op de verwerking van plastic (inzamelen, sorteren, recyclen) en duurzaamheid?
- technologie: hoe kunnen organisaties nieuwe materialen inzetten, de huidige verwerkingstechnologieën verbeteren en de kwaliteit van gerecycled plastic verbeteren?
- milieu-impact en gezondheid: hoe kan de impact van plastics breder worden gemeten dan alleen op basis van CO2-uitstoot, zoals de impact van microplastics?
- wetgeving en maatregelen: wat zijn de huidige regels op het gebied van de circulaire transitie en wat betekent een verandering in wetgeving voor een bepaalde organisatie?
- investeringsklimaat en verdienmodellen: wat zijn de kosten en risico’s die verbonden zijn aan investeringen in de plastics circulariteit?
- systeemvragen: hoe ziet het transitiepad naar de circulaire toekomst in 2050 eruit? Welke technologieën en beleid moeten ontwikkeld worden om tot een circulair systeem te kunnen komen?
Vindbare data
Op basis van de kennisbehoefte op de 7 onderwerpen, zijn tools en modellen geïdentificeerd. Tools en modellen die kunnen helpen bij het realiseren van de circulaire transitie. Zo is er behoefte aan een tool die inzicht geeft in hoe afval gesorteerd of weggegooid moet worden. Denk bijvoorbeeld aan een app die gebruikers stap-voor-stap begeleidt bij het scheiden van papier, plastic, glas en organisch afval. Ook is er behoefte aan een methode om de impact van microplastics inzichtelijk te maken. Uit de analyse blijkt verder dat er nog kennis en data mist, dat tools niet altijd volledig zijn en dat een methodologie ontbreekt die deelaspecten en domeinen met elkaar verbindt.Tenslotte hebben de stakeholderorganisaties in de plastics waardeketen behoefte aan vindbare, toegankelijke, uitwisselbare en herbruikbare data, die op een veilige manier verzameld en beheerd worden.
Gedeelde visie
De geïnterviewde organisaties zien de circulaire transitie als een gezamenlijke verantwoordelijkheid van alle stakeholders in de keten. Ook geven ze aan dat een gedeelde visie nodig is op hoe te komen tot de circulaire plasticstransitie. Daarvoor is meer ketensamenwerking nodig, zowel onderling als tussen de overheid en de ketenpartners. Nu zijn er zulke strenge normen voor voedselveilige verpakkingen, dat het moeilijk is om deze opnieuw tot plastic verpakkingen te recyclen. Als de overheid meer samenwerkt met de ketenpartners bij het formuleren van wetgeving, kan dat ervoor zorgen dat het toepassen van gerecycled of biogebaseerd plastic aantrekkelijker wordt.
CPNL
Dit onderzoek bevestigt dat het ‘Systeemintegratie en Design’, onderdeel van CPNL, essentieel is voor het verbeteren en sluiten van plasticketens. Het programma Systeemintegratie en Design van CPNL stimuleert dit door onderzoek te subsidiëren en samenwerking te bevorderen.
