Toekomst met Energy Hubs
Een sleutelrol in ons energiesysteem van morgen
Energy Hubs staan in de schijnwerpers. Ze worden gezien als essentieel onderdeel in de transformatie van het Nederlandse energiesysteem. Een recent onderzoek van RoyalHaskoningDHV, uitgevoerd in opdracht van Topsector Energie en Rijksdienst voor Ondernemerschap (RVO), benadrukt de cruciale bijdrage van energie hubs aan het verminderen van netcongestie en het bereiken van een robuust, duurzaam en decentraal energiesysteem in 2030 en verder. Zo hebben energie hubs de potentie om tot 2030 het stroomnet te ontlasten met zo’n 3,2 GW.
Energy Hubs komen in vele vormen en maten, wat vaak leidt tot verwarring en onzekerheid. Het rapport biedt een helder kader om deze diversiteit te structureren en te begrijpen. Zo zijn door een duidelijke indeling en definiëring de mogelijkheden en beperkingen van energie hubs in een vroeg stadium te identificeren. Dit stelt beleidsmakers en energieprofessionals in staat om energie hubs effectief te integreren in regionale energievoorzieningen.
Het rapport onderscheidt vier hoofdgroepen van energie hubs:
- Gebouwde omgeving
- Mobiliteit
- Bedrijventerreinen
- Cluster 6 bedrijven (grootschalige energieverbruikers)
Voor elke groep zijn de belangrijkste technische, financiële, organisatorische, bestuurlijke en juridische aspecten in kaart gebracht. Deze inzichten helpen bij de ontwikkeling en exploitatie van energie hubs. Daarbij staan bouwstenen zoals opslag, conversie, lokale duurzame bronnen en vraag-aanbodsturing centraal.
Verlichten van piekbelasting met 3,2 GW
Eén van de meest urgente uitdagingen die energie hubs aanpakken, is het verminderen van netcongestie. Tot 2030 kunnen energie hubs naar schatting 3,2 GW bijdragen aan het verlichten van de piekbelasting van het elektriciteitsnet. Hoewel dit niet direct betekent dat netcongestie volledig wordt vermeden, biedt het rapport een waardevolle analyse voor verdere samenwerking met netbeheerders om gerichte investeringen te doen en efficiëntie te verhogen.
1200 kansrijke Energy Hubs gebieden
In heel Nederland zijn bijna 1200 potentieel succesvolle locaties voor energie hubs geïdentificeerd. Deze hubs kunnen de balans tussen vraag en aanbod lokaal optimaliseren, wat essentieel is voor een duurzaam energiesysteem in 2050. Het leidende principe is “lokaal wat kan, centraal wat moet”. Dit maximaliseert de lokale flexibiliteit in energiebeheer.
Gebiedsgerichte aanpak
Energie Hubs zijn bijzonder effectief in de verzorgingsgebieden van hoogspanning/middenspanning (HS/MS) onderstations, met name bij een 150 kV onderstation. Een gebiedsgerichte aanpak, waarbij verschillende hubs gecombineerd worden, kan de grootste bijdrage leveren aan de energiebalans en het omgevingsbeleid. Dit minimaliseert de ruimte die nodig is voor energie-infrastructuur en stimuleert het gebruik van alternatieve energiedragers zoals groen gas, warmte en waterstof.
Van transactionele naar ondernemende samenwerking
Het succes van energie hubs hangt sterk af van de ambities van de betrokken partijen. Of het nu gaat om het verminderen van netcongestie of bredere doelen zoals klimaatneutraliteit en circulariteit, intensieve samenwerking en gebiedssturing zijn cruciaal. De overheid kan hierbij ondersteunen door een langetermijnvisie te bieden en marktsturing te verschuiven naar gebiedssturing. Dat stimuleert volgens de onderzoekers verdere integratie en innovatie.
Energie Hubs bieden al met al een veelbelovende route naar een duurzaam en veerkrachtig Nederlands energiesysteem, met aanzienlijke voordelen voor zowel de energie-infrastructuur als de bredere samenleving.
