Verkoop warmtepompen daalt. In 14 Europese landen daalde de verkoop in 2023 in totaal met ongeveer 5% ten opzichte van 2022, van 2,77 miljoen naar 2,64 miljoen. Dit keert de trend van het afgelopen decennium om, toen de gecombineerde omzet jaarlijks toenam.
Bovengenoemde vertraging dwingt fabrikanten nu al om banen te schrappen of te verminderen. De tot nu toe aangekondigde veranderingen zullen gevolgen hebben voor bijna 3.000 werknemers in diverse Europese landen. In Frankrijk, Italië, Zweden, Finland, Polen, Denemarken, Oostenrijk en Zwitserland ging de verkoop van warmtepompen vorig jaar al naar beneden. Dit in tegenstelling tot in Portugal, België, Noorwegen, Nederland, Spanje en Duitsland. De nog steeds stijgende verkoopcijfers in deze landen was niet genoeg om de totale daling in Europa te compenseren. Ook in deze laatstgenoemde landen daalde de kwartaalomzet tegen het einde van 2023. Marktanalisten verwachten dat deze neerwaartse trend zich tot ver in 2024 zal voortzetten.
EU-actieplan uitgesteld
De dalende verkoop komt op een moment dat het EU-actieplan voor warmtepompen, dat begin 2024 moet worden gepubliceerd om de sector te ondersteunen, door de Europese Commissie wordt uitgesteld tot ‘een nader te bepalen tijdstip’. In de tussentijd verontrusten hoge rentetarieven en veranderende nationale beleidsmaatregelen beleggers en consumenten. Regeringen verhoogden in 2022 de steun voor mensen die in warmtepompen investeerden na de energiecrisis als gevolg van de Russische invasie van Oekraïne. In 2023 werd veel van die steun beperkt of ingetrokken. De vertraging van de verkoop van warmtepompen brengt de klimaat- en energiedoelstellingen van de EU in gevaar. Dit omvat de doelstelling voor 2030 van 49% hernieuwbare energie in verwarming en de 60 miljoen warmtepompen om te voldoen aan REPowerEU.
Energie-onafhankelijk
Thomas Nowak, secretaris-generaal van de European Heat Pump Association zei: “Als Europa serieus is over het ondersteunen van netto nul-industrieën, het koolstofvrij maken en het bereiken van een grotere energie-onafhankelijkheid, kan het zich niet veroorloven om uit te stellen. Hoe langer we wachten, hoe uitdagender het koolstofvrij maken van verwarming en koeling zal zijn.” De belastingen en heffingen die op energie worden toegepast, moeten worden aangepakt om de elektriciteitsprijs voor eindgebruikers te verlagen. In 2022 waren de gasprijzen hoog, waardoor elektrische warmtepompen een financieel meer rendabele investering zijn. Nu de prijs van fossiel gas daalt en elektriciteit vaak een belastingdruk met zich meebrengt, zijn de elektriciteitsprijzen soms wel vier keer zo hoog als die van gas.
Stabiel beleid
Het bieden van stabiele beleidsondersteuning en ervoor zorgen dat elektriciteit ongeveer twee keer zo duur is als gas, bijvoorbeeld door middel van een koolstofprijs en belastingvoordelen, zijn van cruciaal belang om de kosten van warmtepompen om te zetten in een investering die continue besparingen op verwarming mogelijk maakt. Dit zal de vraag van de eindgebruiker stimuleren en meer warmtepompen opleveren om de verwarmings- en koelingssector koolstofvrij te maken en een grotere energieonafhankelijkheid van de EU te ondersteunen. De snelle publicatie van het EU-actieplan voor warmtepompen is de essentiële eerste stap. EHPA verwacht dat de totale verkoop voor 2023 de totale voorraad warmtepompen in Europa (EU 27 + VK, Noorwegen en Zwitserland) op ongeveer 23 miljoen zal brengen.
