Haven van Rotterdam gaat decarboniseren, aldus Randolf Weterings, Program Manager Electrification & Hydrogen New Business in de haven van Rotterdam. Als geen ander kent hij de uitdagingen om deze haven en energiehub te decarboniseren omdat dit de grootste haven van Europa is. Goed voor een jaarlijks overslagtonnage van circa 467 miljoen ton (in 2022).
De haven van Rotterdam is een belangrijke toegangspoort voor goederen en energie richting Noordwest-Europa. Zo is dit behoorlijk uitgestrekte havengebied goed voor 13% van de totale Europese energiebehoefte. Het gebied, met een afmeting van 42 km lang en 2 tot 5 km breed, huisvest zo’n 3.000 bedrijven. Met andere woorden: de decarbonisatie-opdracht van het geheel heeft nogal wat voeten in de aarde.
Decarbonisering
“In 2016 zijn we begonnen met concrete plannen voor decarbonisering rond vier pijlers: efficiency en infrastructuur, een nieuw energiesysteem, een nieuw grondstoffen- en brandstoffensysteem en duurzaam transport. Wat infrastructuur betreft, willen we ervoor zorgen dat alle faciliteiten aanwezig zijn om te kunnen decarboniseren: een groter en sterker elektriciteitsnet en voldoende waterstof-, CO2-, warmte- en stoomnetten”, aldus Weterings.
Waterstof
Weterings vervolgt: “Het nieuw energiesysteem draait om hernieuwbare energiebronnen, maar omvat ook de elektrificatie van de industrie en de uitbouw van het waterstofprogramma. De grote kracht van waterstof uit hernieuwbare bronnen zoals windenergie zit hem erin dat de waterstof koolstofvrij is en dat het een middel is om hernieuwbare energie te transporteren en op te slaan. Het nieuwe grondstoffen- en brandstoffensysteem gaat over het uitbouwen van ‘bio-based’ industrieën en het opzetten van een circulaire economie. De duurzaam transport-pijler tenslotte, omvat onder andere het gebruik van schone brandstof voor schepen en vrachtwagens die van en naar Rotterdam gaan”.
Opschalen
“Waterstof is één van de bouwblokken die cruciaal zijn om te decarboniseren, en dus moet het gebruik ervan sterk worden opgeschaald. We hebben het dan voor nu zowel over ‘low carbon’-waterstof als over hernieuwbare waterstof. Het is de ambitie dat we tegen 2030 jaarlijks 0,6 miljoen ton klimaatneutrale waterstof lokaal kunnen produceren en dat we daar bovenop nog eens 4 miljoen ton per jaar importeren. Wat de lokale productie tegen 2030 betreft, wordt gerekend op 0,5 miljoen ton ‘low carbon’ waterstof en 0,25 miljoen ton hernieuwbare waterstof. 0,2 miljoen ton wordt verkregen door de CO2-uitstoot van bestaande waterstoffabrieken te capteren en veilig op te slaan in ondergrondse gasvelden. Het Porthos Carbon Transport & Storage project zorgt ervoor dat dat gaat gebeuren. De verwachting is dat dit over twee jaar operationeel is. De resterende 0,3 miljoen ton ‘low carbon’ waterstof komt uit het H-Vision project: restgassen uit de industrie, die in de toekomst zullen worden omgezet naar waterstof.”
Hernieuwbare waterstof
De 0,25 miljoen ton hernieuwbare waterstof zal worden geproduceerd door elektrolysers. Deze zullen worden gehuisvest in een zogenaamd conversiepark, dat zich in de Maasvlakte bevindt. Hier heeft Air Liquide de bouw van een elektrolyser gepland, die een capaciteit van 200 MW heeft. Weterings: “Maar omdat we tegen 2030 over een waterstofcapaciteit van 2 à 2.5 GW willen kunnen beschikken, is gestart met de bouw van een tweede conversiepark. We stellen de terreinen van dit conversiepark ter beschikking van het consortium of de partij die de tender van het IJmuiden Ver windmolenpark wint. De hernieuwbare elektriciteit van het windpark kan dan worden gebruikt om op grote schaal hernieuwbare waterstof te produceren. Air Liquide is een belangrijke partner voor ons, onder meer omdat ze een koploper en versneller zijn met betrekking tot het verduurzamen van de haven, en dan vooral rond waterstof. Air Liquide heeft meerdere productie-units in gebruik en het bedrijf beschikt over heel wat infrastructuur. Daarnaast is het onze verwachting dat Air Liquide ook een grote rol zal gaan spelen rond de import en handling van waterstof. Dankzij hun kennis en ervaring kan Air Liquide ook andere partijen in de haven bijstaan om de overstap naar waterstof te maken.”
