Netcongestie en trage vergunningsverlening hinderen industrie. Geen nieuwe of zwaardere aansluiting kunnen krijgen op het stroomnet, onzekerheid over vergunningverlening en afhankelijkheid van het moederbedrijf voor definitieve investeringen. Dat zijn de grootste barrières die energie-intensieve bedrijven tegenkomen op hun weg naar verduurzaming. Deze bevindingen komen uit de quickscan die VNO-NCW begin 2024 uitvoerde onder leden uit de industrie. In totaal 139 bedrijven.
Bovengenoemde bedrijven werd gevraagd waar zij staan met hun klimaatbeleid en welke kansen en belemmeringen zij zien bij de verduurzaming van hun bedrijfsprocessen. Maar liefst 87% van de geraadpleegde bedrijven heeft hun investeringsplannen om te verduurzamen afgerond, of werkt die momenteel nog uit. De gemiddelde omvang van de noodzakelijke duurzaamheidsinvesteringen tot 2030 is 175 miljoen euro per bedrijf, met uitschieters naar miljarden euro’s. 70% van de bedrijven nam sinds juli 2021, toen de energieprijzen gingen stijgen, al maatregelen om zuiniger en efficiënter met energie om te gaan.
Focus op elektrificatie
Volgens het onderzoek zetten de bedrijven in hun verduurzamingsplannen massaal in op het verbeteren van energie-efficiëntie (88%) én elektrificatie van hun processen (81%). Netcongestie wordt voor velen wel steeds een grotere obstakel, zo blijkt uit de antwoorden. Daarnaast willen ondernemingen hun CO2-reductie realiseren door het verduurzamen van hun energiegebruik (76%). Circa de helft kiest hierbij voor zelf hernieuwbaar opwekken. Om minder afhankelijk te worden van bijvoorbeeld fossiele grondstoffen uit andere werelddelen en om een duurzame voorsprong te nemen, neemt de helft (49%) inmiddels stappen richting circulaire ketens en producten.
Barrières
87% van de industriële bedrijven noemt de vertraagde aanleg van de energie-infrastructuur, waaronder netcongestie, een groot probleem. Voor 65% is onzekerheid over vergunningverlening een issue. De afhankelijkheid van het moederbedrijf voor de definitieve investeringsbeslissingen speelt een rol bij 43% van de bedrijven. 37% noemt het vestigingsklimaat als reden tot zorg. In de nadere toelichting geven tientallen bedrijven aan dat met name de gestegen kosten voor gebruik van het elektriciteitsnet en de hoogte van de (energie-)belasting, vergeleken met andere landen, de businesscases hier negatief beïnvloedt.
Deelnemers
Dit onderzoek is uitgevoerd onder alle ETS-bedrijven in Nederland (331) en grote bedrijven binnen industriebranches. In totaal deden 139 grote bedrijven mee, waarvan er 84 uit het 6e cluster komen. De rest komt uit één van de 5 grote industrieclusters in IJmond, Delfzijl, Rotterdam/Moerdijk, Zeeland en Zuid-Limburg.
Klimaatbeleid in de industrie 2024
