Krijgt Chemelot nu wel of geen aansluiting op ondergronds buizenstelsel?

ondergronds
Het Delta Corridor-project voorziet in een bundel van vier pijpleidingen tussen de Rotterdamse haven, Chemelot en het Duitse Rijnland (foto Port of Rotterdam)

Een consortium van bedrijven, waaronder Shell en BASF, zet in op de aanleg van een buisleidingenstelsel voor het ondergronds transport van stoffen tussen Rotterdam, Moerdijk, Chemelot en het Duitse Ruhrgebied. Volgend jaar maart nemen ze een definitieve investeringsbeslissing. De Delta Rhine Corridor is van groot belang voor de verduurzaming van de chemische industrie. Gedeputeerde Maarten van Gaans (Energie en Klimaat) van de provincie Limburg vreest dat Chemelot mogelijk geen aansluiting krijgt.

Adriaan van Hooijdonk

De industrieclusters willen nieuwe ondergrondse buisleidingenverbindingen met de haven van Rotterdam om verder te verduurzamen. Bovendien is het Havenbedrijf Rotterdam zo in staat om de beoogde positie als waterstofhub van Noordwest-Europa in te nemen.

De buisleidingen zorgen dat het transport verschuift van het spoor, de weg of scheepvaart naar ondergronds. Dat is veiliger is en zorgt voor minder stikstof uitstoot. Via het buizenstelsel kan de industrie bovendien grote hoeveelheden groene waterstof afnemen en efficiënt CO2 opslaan onder de Noordzee.

Project van nationaal belang

Eind 2021 bestempelde de overheid de Delta Rhine Corridor met de opname in het Meerjarenprogramma Infrastructuur Energie en Klimaat (MIEK) als een project van nationaal belang. Dat betekent in de praktijk meer overheidsregie om tot een versnelde aanleg te komen. Binnenkort start de verkenningsfase met de publicatie van het Voornemen en het voorstel voor participatie van het deel Rotterdam-Geleen en van het deel Reuver-Duitsland. Zodra de kennisgeving wordt gepubliceerd in de Staatscourant is hier meer informatie te vinden, meldt de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland.

Enorme investering

De aanleg van het ondergronds buizenstelsel kost miljarden euro’s. De overheid ondersteunt de aanleg door het faciliteren van de ruimtelijke inpassing en internationale samenwerking. Maar het initiatief voor de aanleg ligt bij de private sector. Dat scheef minister Rob Jetten van Klimaat en Energie eerder in een brief aan de Tweede Kamer.

Verontrustend signaal

Bij de investeerders zitten geen bedrijven bij die op Chemelot zijn gevestigd. Gedeputeerde Maarten van Gaans (Energie en Klimaat) van de provincie Limburg noemt dat in een bericht op de site van De Limburger ‘een verontrustend signaal’.  “Dan loop je het risico dat het consortium bij tegenslag makkelijker besluit de pijpen van Reuver naar Geleen niet aan te leggen.” SABIC heeft er wel een locatie, maar het chemiebedrijf haakte af toen duidelijk werd dat het zelf moest investeren in plaats van de overheid.

Intentieverklaring OCI

De gedeputeerde tekende in januari 2023 nog een intentieverklaring met kunstmestproducent OCI dat onder meer een vestiging op Chemelot heeft om te zorgen dat de ammoniak en methanol die geproduceerd of geimporteerd wordt groen is. “Een belangrijke stap naar een duurzamere industrie”, aldus Van Gaans. “Er worden namelijk maatwerkafspraken gemaakt voor het verminderen van de CO2-uitstoot en stikstof. Om dat te bereiken moeten we ook inzetten op de energie-infrastructuur tussen de kunstgebieden en Limburg. Ik zet daarom volop in op de aanleg van de Delta Rhine Corridor.” De gedeputeerde benadrukte tijdens het recente bezoek van eurocommissaris Frans Timmermans aan Limburg nog eens het belang van de aansluiting.

Niet duidelijk gemaakt

“Het was handiger geweest als SABIC en OCI deel uitmaakten van het consortium. Ze hebben ook te lang niet duidelijk gemaakt hoeveel propeen en lpg ze willen afnemen en wanneer”, zegt Van Gaans. “Dan loop je het risico dat het consortium op een gegeven moment zegt: dan leggen we de focus alleen op waterstof- en CO2-leidingen, of: we gaan bij Venlo de grens over en het is klaar, dan laten we de pijpleidingen naar Chemelot zitten.”

Navelstaren

De gedeputeerde had volgens De Limburger een groter besef van urgentie verwacht bij SABIC en OCI, die Arabische en Egyptische eigenaren hebben. “Als er geen aftakking van de buisleidingen van Venlo naar Chemelot komt, houdt het op. Ze hebben met elkaar zitten navelstaren. Er is heel lang niks gebeurd. Ik ben best wel stevig richting Chemelot geweest: Jongens, jullie beseffen de urgentie niet. Jullie voortbestaan hangt af van die Delta Rhine Corridor. Inmiddels zijn de bedrijven weer met elkaar in gesprek, maar als ik niet had ingegrepen, was het klaar geweest. Zonder die buisleidingen wordt het een heel lastige zaak om te verduurzamen.”

Consortium investeerders

Eén van de potentiële investeerders in de nieuwe buisleidingen is Shell. Het concern is ook hoofdaandeelhouder van de Rotterdam-Rijn Pijpleiding Maatschappij (RRP) in Venlo. Dat bedrijf beheert al zestig jaar oliepijpleidingen naar het Ruhrgebied en wordt nu ook verantwoordelijk voor de Delta Rhine Corridor. RRP-directeur Dick Hosman is samen met het consortium van investeerders druk bezig met de vergunningen. „De finale investeringsbeslissing valt pas in maart volgend jaar”, zegt hij in De Limburger.